Krótkowzroczność - co to jest, objawy i leczenie

Co to jest krótkowzroczność? Objawy i leczenie

Krótkowzroczność jest najczęściej występującą wadą wzroku, polegającą na słabym widzeniu obiektów oddalonych, przy zachowaniu ostrego widzenia przedmiotów znajdujących się blisko. Ta dysfunkcja narządu wzroku ma charakter światowej epidemii, ponieważ występuje u ponad miliarda ludzi na całym świecie i ma tendencję wzrostową. Krótkowzroczność pojawia się często u dzieci już w wieku kilku lat i stanowi duży problem dla młodych ludzi uczących się w szkołach.

Co to jest krótkowzroczność?

Krótkowzroczność, czyli miopia (z gr. mrużenie), w przeważającej liczbie przypadków jest konsekwencją nieprawidłowej budowy oka. Krótkowidz przysuwa przedmioty bliżej siebie, by móc je wyraźniej zobaczyć. Wszystkie obiekty znajdujące się za daleko mają rozmazane kontury i zamglone kształty. Krótkowzroczność jest zazwyczaj związana z nieprawidłowym kształtem gałki ocznej, która u krótkowidza jest zbyt długa i promienie światła ogniskują się przed siatkówką. W konsekwencji zamiast ostrego obrazu powstaje nieostry punkt, tzw. krążek rozproszenia.

Krótkowzroczność ze względu na natężenie wady, dzieli się na trzy stopnie mierzone w dioptriach (D):

  • niska – do 3,0 D,
  • średnia – od 3,0 do 8,0 D,
  • wysoka – powyżej 8,0 D, może czasami prowadzić do powikłań i zwyrodnień narządu wzroku.

Objawy krótkowzroczności

Krótkowidz w celu polepszenia ostrości mruży oczy, stąd nazwa tej wady – miopia (gr. mrużyć). Inne symptomy świadczące o nieprawidłowościach związanych z widzeniem oddalonych obiektów to:

  • nienaturalne przybliżanie przedmiotów,
  • bóle i zawroty głowy,
  • gorsze widzenie po zmroku i w ciemności,
  • uczucie pieczenia oczu,
  • częste tarcie oczu,
  • częste mruganie,
  • zaburzenia widzenia.

W celu prawidłowej diagnozy krótkowzroczności konieczne jest specjalistyczne badanie przeprowadzone w gabinecie przez okulistę lub optometrystę. Stopień nasilenia wady określany jest w dioptriach ze znakiem minus (-).

Przyczyny krótkowzroczności

W zależności od przyczyny powstawania, istnieją trzy rodzaje miopii:

  • osiowa – za bardzo wydłużona gałka oczna,
  • krzywiznowa, soczewkowa – zbyt wypukłe elementy optyczne oka, zazwyczaj soczewka lub rogówka,
  • refrakcyjna – zbyt wysoki współczynnik załamania światła w soczewce oka, często spowodowany przez inne schorzenia oczu.

Na pojawienie się krótkowzroczności mają wpływ następujące czynniki:

  • genetyka,
  • środowisko i tryb pracy – np. wymagające spędzania wielu godzin na pracy wzrokowej, zwłaszcza nadmierna praca wzrokowa z bliska (czytanie, korzystanie z elektronicznych urządzeń mobilnych),
  • pochodzenie – na krótkowzroczność cierpi około 80 % przedstawicieli rasy żółtej oraz 20%-25 % rasy białej.

Leczenie krótkowzroczności

Korekcja krótkowzroczności polega na zastosowaniu okularów lub soczewek kontaktowych w mocach ujemnych.

W krótkowzroczności używane są wklęsłe soczewki rozpraszające, oznaczone symbolem minus. Dobieranie soczewek następuje po precyzyjnym określeniu stopnia natężenia wady. Zastosowanie w soczewkach kontaktowych lub okularach strefy optycznej ujemnej powoduje przesunięcie ogniska na siatkówkę i poprawę ostrości widzenia.

W przypadku dużej różnicy w mocach pomiędzy okiem lewym i prawym stosuje się najczęściej soczewki kontaktowe, ponieważ okulary nie zapewniają w takiej sytuacji dobrego widzenia.

W leczeniu małej i średniej miopii (od 1 do 5 dioptrii) u dzieci i młodzieży wykorzystuje się metodę ortokorekcji soczewkami kontaktowymi. Polega ona na zmianie kształtu przedniej części rogówki właściwie dobranymi soczewkami kontaktowymi zakładanymi jedynie na noc. Efekt spłaszczenia oka umożliwiającego ostre widzenie z każdej odległości utrzymuje się przez cały dzień po zdjęciu soczewek.

Laserowa korekcja krótkowzroczności możliwa jest jedynie u osób dorosłych, u których wada jest ustabilizowana (nie ma tendencji do narastania). Podczas zabiegu operacyjnego przeprowadza się wówczas operacyjne modelowanie rogówki.

Bardzo ważne jest wczesne rozpoznanie krótkowzroczności. Uważa się, że dynamicznie narastającą krótkowzroczność można powstrzymać przy wczesnym zastosowaniu u dzieci soczewek kontaktowych lub okularów. Dlatego wczesna diagnostyka miopii jest szczególnie ważna u dzieci.

W celu ograniczenia rozwoju krótkowzroczności specjaliści zalecają codzienną aktywność na świeżym powietrzu, robienie krótkich przerw w czasie pracy wzrokowej z bliska oraz zachowanie minimum 40 cm dystansu od ekranu komputera.